Een cultuurprobleem! Wat nu?

Je ervaart een cultuurprobleem in de organisatie. Wat nu? Waar te beginnen? Wat te doen? Daar weet lang niet iedereen het antwoord op. En begrijpelijk; want cultuur is veel, maar zeker niet eenduidig.

Je kunt een cultuur‘probleem’ vergelijken met chronische rugpijn. De meesten hebben er last van, maar doen niet veel meer dan symptoombestrijding. Een paracetamolletje of ibuprofen op z’n tijd. Zo gaat dat in organisaties ook. Veel verder dan een teamuitje komt men vaak niet.

Maar de vergelijking met onze rug gaat verder. Een probleem in je rug heeft invloed op je hele lijf. Je kunt last krijgen van je ledematen, hoofd, nek, voeten, etc. Je ruggenwervel vormt de verbindende snelweg voor zenuwprikkels, motorische prikkels, energiebanen. En verstoringen hierin kunnen zelfs organen laten disfunctioneren.

Cultuur is als de rug van een organisatie. Het is de verbindende factor en kan niet los gezien worden van alle andere organisatie-elementen. ‘Cultuurpijn’ kan daardoor verstorend werken voor goed uitgedachte werkprocessen, dure systemen, creativiteit en ontwikkeling, overlevingsstrategieën, etc.

Het valt niet altijd mee om de cultuur als startpunt te nemen om problemen aan te pakken.

Net als rugpijn kent cultuurpijn namelijk vele oorzaken:

• overbelaste rug (overspannen medewerkers)
• gespannen spieren (stress of hoge werkdruk)
• psychosomatische klachten (onverwerkte trauma’s uit het verleden)
• verkeerde houding (ingesleten gedrag)
• fysieke mankementen (knelpunten in structuur en werkproces)
• blokkades in zenuwen (onvoldoende communicatie)
En zo kan ik nog wel even doorgaan.

En bij vele oorzaken horen vele aanpakken. Dat brengt ons terug bij de vraag: Wat te doen? Waar te beginnen? Wie halen we erbij? Een ziekteverzuimspecialist of een communicatieprofessional? Een strateeg of een psycholoog? Een administratieve organisatie deskundige of een ergotherapeut (inclusief massagestoel). Dat is geen makkelijke keuze, want al deze professionals zitten met een halve bil op het cultuurvlak.

In de geneeskundige wereld wordt steeds duidelijker dat bij chronische rugpijn een holistische benadering de enige weg is naar een lange termijn oplossing. Een benadering die rekening houdt met de onderlinge verbanden. Misschien is eerst pijnbestrijding nodig, of wil je juist beginnen met fysiotherapie. Direct een andere stoel, ander werk, gesprekken met een psycholoog. Of een combinatie hiervan.

Als je de cultuur ziet als de backbone van je organisatie dan verdient het dezelfde holistische benadering. Chronische cultuurproblemen kun je alleen succesvol aanpakken door het verband te zien met alle andere organisatie-elementen. En van daaruit een juiste diagnose te stellen en bijbehorende effectieve aanpak te bepalen.

En mocht je helemaal geen chronische problemen hebben… voorkomen is beter dan genezen. Zorg goed voor je backbone!