[2] Reiziger, er is geen pad
Inlime heeft zich sinds de oprichting in het jaar 2000 gespecialiseerd in organisatiecultuur en hoe je cultuur kan beïnvloeden en veranderen.
In onze aanpak zijn altijd de volgende 6 principes te herkennen:
- Wat je aandacht geeft groeit
- Reiziger, er is geen pad. Het pad ontstaat al lopende
- Eerst volgen, dan leiden
- Ieder mens is een vat vol ongekende mogelijkheden
- Verandering vindt plaats bij stretch
- De ketting is zo sterk als de zwakste schakel
In deze blog aandacht voor principe 2.
Principe 2
‘Reiziger, er is geen pad. Het pad ontstaat al lopende’
Een cultuurverandering is een verandering van een ‘complex’ systeem (volgens het Cynefin framework). Een complex systeem, zoals het opvoeden van een kind, een cultuur of een bord spaghetti, wordt gekenmerkt door ‘unknown unknowns’. Dit wil zeggen dat niemand van te voren kan voorspellen wat er precies gebeurt als je aan een spaghetti sliert trekt of een cultuur interventie doet. Het betekent ook dat je niet kan zeggen: we hebben nu een aantal kinderen opgevoed, dus als we bij de volgende deze stappen doorlopen dan weten we wat eruit komt.
Ter vergelijking: het in elkaar zetten van een Boeing valt in de categorie ‘complicated’. Complicated wil zeggen lastig of moeilijk, maar een goed opgeleide ingenieur kan voorspellen of de Boeing wel of niet kan vliegen als je er een bepaald onderdeel uit haalt.
Voor de verandering van een complex systeem bestaat geen aanpak waarvan je kan zeggen dat je van vertrekpunt A uitkomt bij B als je netjes alle stappen uitvoert. Dit blijft een lastig gegeven voor veel bedrijven omdat ze graag een voorspelbaar traject in gaan. Zeker bij de wat technischere bedrijven of de bedrijven die gewend zijn met strakke processen of projectaanpakken te werken vraagt dit een grote stap van vertrouwen in het onbekende.
Voor een cultuurverandering betekent het concreet dat je niet van A naar B in een rechte, voorspelbare lijn kunt. We werken dus steeds met voortschrijdend inzicht van wat werkt en wat nodig is. Een organisatiecultuur ontvouwt zich. Deze is niet maakbaar, maar wel te beïnvloeden. We maken hiervoor kleine stapjes in de juiste richting. Steeds bepalen we, op basis van onze analyse en in nauwe samenwerking met de klant, wat op dat moment nodig is. Welke volgende stap we kunnen zetten. Hiervoor bestaat geen vast recept, geen blauwdruk.
Als leidraad voor cultuurverandering maken wij graag gebruik van de Theory U van Otto Scharmer. Theory U is een praktisch procesmodel voor vernieuwing en transformatie van complexe vraagstukken zoals een organisatiecultuur.